Zener Diyot
Zener Diyot, akımın ileri veya geri yönde akmasına izin veren silikon yarı iletken cihazdır. Diyot belirli bir gerilime ulaşıldığında ters yönde hareket etmek için tasarlanmış P-N katkılı yarı iletken malzemeden oluşmuş bir yapıdadır.
Zener Diyot tanımlanmış ters dayanma geriliminde akım iletmeye başladığı zaman zarar görmeden sürekli çalışabilmektedir. Ek olarak diyot üzerindeki voltaj düşüşü geniş bir voltaj aralığında sabit kalır, bu özelliği sayesinde voltaj regülasyonu işlemlerinde kullanılabilmektedir.
Zener Diyot, doğru yönde gerilim uygulandığında normal diyot gibi çalışmaktadır. 0.3 ile 0.7 V arasında bir açma voltajına sahiptir. Bununla birlikte Zener Diyotun kullanıldığını uygulamaların birçoğunda, Zener diyota ters gerilim uygulanmaktadır. Diğer bir deyiş ile devreye ters yönde bağlanmaktadır. Zener diyota üzerine uygulanan voltaj, tanımlanan dayanma gerilimine kadar üzerinden küçük kaçak akım akmaktadır. Fakat dayanma gerilimine ulaştığı zaman akım devredeki seri dirençler ile maksimum seviye çıkar ve uygulanan voltaj aralığında sabit kalmaktadır.
Örnek olarak açıklarsak, 18V Zener Diyot, devreye bağlandığı zaman 18 Volta kadar çok küçük miktarlarda üzerinden kaçak akım akmaktadır. Fakat 18 Voltu geçtiği zaman, güç değerine istinaden voltaj sabit kalmaktadır ve üzerinden sahip olduğu güç değerine kadar maksimum akım akmaktadır.
Zener Diyot Özellikleri ;
Zener Diyotlar nominal çalışma gerilimleri, güç kaybı, maksimum ters akım ve bağlantı şekline göre farklı özelliklerde olabilirler. Genel Zener Diyot özellikleri aşağıdaki gibidir ;
Zener Voltaj Vz: Zener Voltaj, ters dayanma gerilimini ifade etmektedir. Genelde 2.4V ile 200V arasındadır. Bazı özel Zener Diyotlar 1kV değerine kadar çıkabilmektedir.
Akım Iz(maks): Ters dayanma geriliminde genelde maksimum 200uA ile 200A arasındadır.
Akım Iz(min): Zener Diyotun çalışması için gerekli akım genelde 5mA ve 10 mA’dir
Güç : Genelde 500mW, 1W ve 5W değerlerindedir.
Voltaj Toleransı : Genel olarak ±% 5 dir